La Palma, algemeen bekend als “La Isla Bonita” (het prachtige eiland), is het groenste van de acht Canarische eilanden. Gelegen in de Atlantische Oceaan met een bevolking van bijna 82.000, verwelkomt het eiland zijn bezoekers met prachtige wandelpaden en natuurlijke fenomenen, en biedt het hele jaar door aangename temperaturen voor zijn inwoners.
De economie van La Palma is vooral afhankelijk van de bananenproductie en het toerisme van het eiland. Omdat het eiland niet verbonden is met het vasteland of de omliggende eilanden, is het voor zijn energievoorziening sterk afhankelijk van dure invoer van fossiele brandstoffen.
Het eiland heeft een enorm potentieel voor hernieuwbare energie, maar had dit middel buiten beschouwing gelaten totdat een groep burgers in 2014 besloot dat het tijd was om een ander pad in te slaan – een die de overvloed aan hernieuwbare energie die op het eiland beschikbaar is, zou gebruiken om het aanbod van La Palma te diversifiëren. economie, lokale banen te genereren en het energieverbruik te verminderen.
Burgers en gemeenten die samen de energietransitie van het eiland leiden
Om het eilandbrede transitieproces een vliegende start te geven, stelde de burgerorganisatie “Plataforma por un Nuevo Modelo Energético” voor om een manifest te ontwikkelen dat een algehele visie voor La Palma zou omvatten. Het Electron Manifesto, vernoemd naar het eerste mini-waterkrachtcentrale op het eiland, was het resultaat van een proces met meerdere belanghebbenden open voor iedereen op het eiland. Het is ondertekend door alle veertien gemeenten van het eiland, waaronder de regionale regering, de Cabildo van La Palma.
Burgerbetrokkenheid heeft een traditie op La Palma.
De Plataforma por un Nuevo Modelo Energético heeft de eilanders voorgelicht over de negatieve gevolgen van het huidige energiemodel en een door de burger geleide energietransitie voor vele jaren bevorderd. De Cabildo van La Palma erkent de rol van de Plataforma in de transitie van schone energie van het eiland en besloot in 2018 het platform te financieren via het openbare bedrijf Sodepal om de transitie van het eiland te coördineren onder het label La Palma Renovable (“Renewable La Palma”). La Palma Renovable werkt samen met andere burgerorganisaties, zoals de hernieuwbare energiecoöperatie Som Energia, die duurzame energie levert aan haar leden in heel Spanje. De lokale groep Som Energia leidde in samenwerking met het Eco-bedrijf Ecooo in Madrid het project “Oleada Solar”, dat een gezamenlijke aankoop van PV-modules (zonnecollectoren) organiseerde en deze installeerde voor eigen verbruik in bijna 20 huishoudens op het eiland. Dat was gedaan door gebruik te maken van de 200.000 € subsidie die de Cabildo had gegeven aan in totaal ongeveer 40 huishoudens. De lokale groep Som Energia heeft onlangs ook samengewerkt bij de aankoop van energiebesparingskits in een La Palma Renovable-project dat erop gericht is het energieverbruik in huishoudens te verminderen en de rechtvaardigheid op het gebied van energie op het eiland te verbeteren.
Wees slim in je keuzes en doe aan scholing
De Canarische eilanden ondertekenden het pact van eilanden en stelden in 2012 een actieplan voor duurzame-energie-eilanden op. Om deze toezeggingen in daden om te zetten, is La Palma van plan om te werken aan een baseline-emissie-inventaris en een actieplan voor duurzame energie en klimaat, met het doel toetreden tot het verbond van burgemeesters. Het eiland maakt verder deel uit van het Smart Island-initiatief (http://www.lapalmasmartisland.es), dat sinds 2015 een energie-efficiëntie en een duurzaam mobiliteitsplan omvat. Sommige acties worden al uitgevoerd, zoals de installatie van openbare oplaadpunten voor elektrische auto’s. In een volgende stap zal La Palma Renovable een insulair plan ontwikkelen voor een nieuwe energiecultuur (Plan Insular door Una Nueva Cultura Energética, PINCE), met als doel om alle sectoren op het eiland te bereiken, inclusief overheidsdiensten, het maatschappelijk middenveld en het onderwijs en verschillende bedrijfssectoren.
Een schilderachtig eiland dat bekend staat om zijn prachtige natuur, het doel van de eilandgemeenschap op La Palma is om zo min mogelijk land te gebruiken voor stroomopwekking. De prioriteit volgens de gemeenschap zou moeten zijn om de daken en dammen te gebruiken om PV (zonnecollectoren) te installeren (met name voor eigen verbruik), en om geothermische bronnen te bestuderen als een mogelijkheid om baseloadvermogen te genereren en het energiesysteem te stabiliseren. De focus van hun transitieplan omvat ook energie-efficiëntie en vermindering van het verbruik. Het begin hiervan manifesteert zich al – er is een gecoördineerde inspanning om het energieverbruik in alle gemeenten en de Cabildo te verminderen. Dit gebeurde volgens de methodiek van Ecooolocal, een project dat niet alleen de technologische aspecten van de transitie aanpakt, maar ook rekening houdt met de structurele en gedragsveranderingen die nodig zijn.
Om de betrokkenheid van bedrijven bij de schone energietransitie op het eiland te versterken, is La Palma Renovable verder gericht op het aanbieden van korte trainingen en mentorschap aan gevestigde en nieuwe bedrijven in de energiesectoren in het voorjaar van 2019 op het gebied van financiën, marketing, maar ook de rol van samenwerking en een rechtvaardige economie kunnen hebben bij het versnellen van de energietransitie.
De gemeenschap op La Palma wil graag ervaringen delen en samenwerken met andere eilanden die aan de overgang naar schone energie beginnen – met name met hun buren op de Canarische Eilanden, maar ook met andere eilanden die misschien aan soortgelijke doelen en projecten werken. De schone energie voor het secretariaat van de EU-eilanden zal het eiland ondersteunen bij het opstellen van een duidelijke agenda voor zijn energietransitie en bij het opbouwen van lokale capaciteit.
De Electron, de eerste mini-waterkrachtcentrale op La Palma
Leuk weetje: de “Electron” centrale (nu verlaten) begon in 1893 met de productie van elektriciteit en was een van de eersten ter wereld die La Palma’s geschiedenis van baanbrekende energie-innovatie liet zien.
Persbericht Brussel, 18 februari 2019
26 eilanden lanceren een schone energietransitie met steun van het EU-eilandensecretariaat
Het initiatief van de Europese Commissie zet het proces van energietransitie met eilanden in gang om hen te ondersteunen om zelfvoorzienend, welvarender en duurzamer te worden.
Op 18 februari 2019 hebben 26 Europese eilanden officieel hun overgang naar schone energie gelanceerd met de steun van Clean Energy van de Europese Commissie voor het secretariaat van de EU-eilanden.
In een eerste fase zullen 6 eilanden, de Aran-eilanden (Ierland), de Cres-Lošinj-archipel (Kroatië), Sifnos (Griekenland), Culatra (Portugal), Salina (Italië) en La Palma (Spanje) hun schone agenda’s voor energietransitie in de zomer van 2019. De overige 20 eilanden doen dit tegen de zomer van 2020.